انسان از آغاز خلقت همواره با موضوع بلایای طبیعی مواجه بوده و تلاش نموده است تا این حوادث و سوانح طبیعت را مدیریت و کنترل نماید و زندگی خود را از این خطرات، ایمن و محفوظ دارد. در میان بلایای طبیعی، زلزله از ویژگی های خاصی برخوردار بوده و در قرن گذشته با توجه به عوامل زیر اهمیت بیشتری به مدیریت بحران زلزله داده نشده است :
- افزایش تعداد شهرها در نقاط مختلف که بسیاری در مناطق فعال لرزه خیز واقعند
- گسترش و توسعه شهرها به گونه ای که گسل های زیادی در داخل شهرها قرار گرفته اند.
- افزایش تراکم جمعیت شهرها که باعث افزایش تعداد قربانیان زلزله گردیده است.
- افزایش کمی و کیفی تاسیسات و امکانات مختلف شهری، که باعث افزایش سرمایه گذاری انسان در شهرها و گسترش خسارات مالی ناشی از زلزله شده است.
- پیشرفت دانش لرزه شناسی و مهندسی زلزله، که بشر را قادر به ثبت اطلاعات زلزله های گذشته و تجزیه و تحلیل هر چه دقیق تر آن ها نموده است.
ایران از نظر لرزه خیزی در منطقه ی فعال جهان قرار دارد و به گواهی اطلاعات مستند علمی و مشاهدات قرن بیستم از خطرپذیرترین مناطق جهان در اثر زمین لرزه های پرقدرت محسوب می شود. در سال های اخیر به طور متوسط هر پنج سال یک زمین لرزه با صدمات جانی و مالی بسیار بالا در نقطه ای از کشور رخ داده است و در حال حاضر ایران در صدر کشورهایی است که وقوع زلزله در آن با تلفات جانی بالا همراه است. گرچه جلوگیری کامل از خسارات ناشی از زلزله های شدید بسیار دشوار است لیکن با افزایش سطح اطلاعات در رابطه با لرزه خیزی کشور، آموزش همگانی و ترویج فرهنگ ایمنی، شناسایی و مطالعه دقیق وضعیت آسیب پذیری مستحدثات (ساختمان ها، تاسیسات زیربنایی و شریان های حیاتی و ایمن سازی و مقاوم سازی صحیح و اصولی آنهاء می توان تا حد مطلوب تلفات و خسارات ناشی از زلزله های آتی را کاهش داد.
یکی از برنامه های مهم در دست اقدام دولت برای کاهش خطرپذیری کشور در برابر زلزله که راهبری و مدیریت آنرا سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور بر عهده دارد، برنامه ی مطالعه و اجرای مقاوم سازی ساختمان های دولتی مهم، تاسیسات زیربنایی و شریان های حیاتی کشور است و در این برنامه در قالب طرح های تملک دارایی های سرمایه ای از سال ۸۱ موضوع در دست اقدام می باشد که شامل مستحدثات زیر است :
- بیمارستان های بزرگ و مراکز امدادرسانی و آتش نشانی
- ساختمان های استراتژیک
- مراکز مهم دفاعی مراکز آموزش عالی
- مدارس پل های مهم شهر تهران و پل های مهم راه آهن
- تاسیسات مهم نفت و گاز و پالایشگاه های اصلی کشور
- مراکز مهم مخابراتی، اطلاع رسانی و صدا و سیما
- تاسیسات مهم تولید و توزیع برق و شبکه آبرسانی شهری
از جمله نیازها و ملزومات مهم این برنامه لزوم تدوین ضوابط، دستورالعمل ها و معیارهای فنی بهسازی لرزه ای مستحدثات موجود می باشد که این امر در سیاست های ابلاغی مقام معظم رهبری در خصوص پیشگیری و مدیریت بحران های طبیعی و نیز در سند توسعه فرابخشی کاهش خطر پذیری ناشی از زلزله مورد تاکید قرار گرفته است.
مجموعه ی حاضر با عنوان “فهرست خدمات مطالعات بهسازی لرزه ای سامانه های آبرسانی شهری موجود”، حاصل تلاش شرکت آب و فاضلاب کشور، شرکت مهندسان مشاور پارس آب تدبیر، گروه هدایت فنی شرکت خدمات مدیریت ایرانیان و کارشناسان سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور در دفتر امور فنی، تدوین معیارها و کاهش خطر پذیری ناشی از زلزله است. همچنین از شرکت۔ های مهندسان مشاور و متخصصان مرتبط با طراحی سامانه های آبرسانی در این خصوص کسب نظر شده و تمامی نقطه نظرات اعمال و متن نهایی شده است. جا دارد از همه ی این عزیزان در همکاری با سازمان قدردانی نماید.
این نشریه :
با عنوان “فهرست خدمات مطالعات بهسازی لرزه ای سامانه های آبرسانی شهری موجود” شامل دو فصل تحلیل آسیب پذیری و تهیه ی طرح بهسازی سامانه های آبرسانی به عنوان یکی از مهم ترین شریان های حیاتی ، بخش های مختلف این نشریه را تشکیل ی دهند.
این نشریه به منظور مطالعات بهسازی لرزه ای سامانه های آبرسانی شهری موجود تهییه و ابلاغ شده است.
